زندگی پرتلاطم معامله‌گران سهام

معامله‌گران، چه معامله‌گران تمام‌وقت و چه پاره‌وقت، نوسانات و تغییرات زیادی را در حرفه‌شان تجربه می‌کنند.

این معامله‌گرها درست مانند بازارهایی که در آن‌ها فعالیت می‌کنند، افزایش و کاهش و حتی شکست را در فرایند کسب درآمدشان تجربه می‌کنند؛ اما با گذر زمان، آن معامله‌گری که هوشیار است و می‌داند که کی معامله کند و کی نقد بماند، می‌تواند ماندنش در این بازار پرتلاطم را تضمین کند.

معامله‌گران در عمر فعالیتشان، مراحل متفاوتی را از سر می‌گذرانند. شما می‌توانید با شناخت ویژگی‌های بازار، سیستم‌هایی که با آن‌ها معامله می‌کنید و نحوه‌ی تأثیرگذاری آن‌ها بر میزان سود شخصیتان، خودتان را بهتر با شرایط تطبیق دهید و حتی تأثیر ضرر یا سودهای کاهشی را نیز به حداقل برسانید.

خیالتان راحت؛ شما تنها نیستید؛ تقریباًهمه‌ی معامله‌گران این تجربه‌های خوب و بد را از سر می‌گذرانند!

روند نزولی معامله‌گر

این روند، اغلب به ابتدای شروع فعالیت اکثر معامله‌گران اشاره می‌کند. آن‌ها سرمایه اولیه و به‌اصطلاح یک برنامه‌ی معاملاتی دارند و با امید به اینکه بتوانند از راه بازار، ثروتمند شوند، فعالیت معامله‌گری‌شان را شروع می‌کنند.

اما هزار افسوس؛ بااینکه ممکن است در ابتدای کار چند باری سود کنند، سرمایه‌شان از جایی شروع به نزول می‌کند؛ حتی ممکن است کل سرمایه را هم از دست بدهند. خوشبختانه تا بدین مرحله، آن‌ها درس‌های زیادی آموخته‌اند و سرمایه ازدست‌رفته را می‌توان به‌پای هزینه‌ی آموزششان نوشت.

معامله‌گر با پرداخت پول به بازار، معامله کردن را یاد می‌گیرد؛ اما متأسفانه، خیلی از افراد نمی‌توانند نکاتی که بازار به آن‌ها می‌آموزد را ببینند. در عوض، از اینکه بازار راه مدنظر آن‌ها را در پیش نمی‌گیرد عصبانی می‌شوند یا اینکه آن‌قدر خودشان را سرزنش می‌کنند که دیگر نمی‌توانند به‌درستی به تحلیل بازار و عوامل مؤثر بر آن بپردازند.

معامله‌گران باتجربه هم بالاخره این آموزش‌های اولیه را گذرانده‌اند. حتی در قامت معامله‌گران متبحر هم گاهی اوقات ضررهای هنگفتی می‌دهند یا سودشان به‌شدت کاهش می‌یابد. در طی چنین زمان‌هایی، تجربه‌ی تریدر متبحر است که وی را قادر می‌سازد تا در بازارهای مالی دوام بیاورد. البته بعضی‌ها هم از پا درمی‌آیند و سودهایی هم که کسب کرده بودند، به بازار برمی‌گردد.

فهمیدن این‌که چرا این پدیده روی می‌دهد می‌تواند به تریدر های تازه‌کار و قدیمی کمک کند تا جلوی از بین رفتن سودشان و در برخی اوقات، حذف شدن از بازار را بگیرند.

در شرایطی که سودتان رو به کاهش یا ضررهایتان در حال رشد است، باید سؤالات زیر را از خودتان بپرسید:

• آیا برنامه و پلن معاملاتی من کامل و کافی است؟ آیا در همه‌ی بازارها، چه صعودی، نزولی و خنثی، جواب می‌دهد؟

دقت داشته باشید که یک پلن معاملاتی، حتی آن پلنی که اجازه‌ی معامله را تحت برخی شرایط و زمان‌ها نمی‌دهد، باید در تمامی بازارها کارایی داشته باشد.

• آیا برنامه و پلن معاملاتی من بر اساس شرایط فعلی بازار، قابل پیاده شدن و عملیاتی شدن است؟

برخی استراتژی‌ها در شرایط خاصی از بازار کار نمی‌کنند. درک این مسئله و به حداقل رساندن تعداد معاملات تا زمانی که شرایط مناسب‌تر شوند، اهمیت بالایی دارد.

به‌عنوان‌مثال، استراتژی‌ای که از نوسان و نوسان گیری استفاده می‌کند، در بازارهای خنثی کارایی نداشته و استراتژی بریک اوت یا شکست هم در بازارهای رنجینگ و بلندمدت، سیگنال‌های اشتباه صادر خواهد کرد.

• آیا اندازه و حجم معاملاتی من ریسک قابل‌توجهی را متوجه سرمایه‌ام می‌کند؟

بااینکه میزان تحمل ریسک در میان افراد متفاوت و متغیر است، هرچه ریسک هر معامله بالاتر باشد، توانایی ادامه‌ی معاملات برای تریدر هم کمتر می‌شود.

• آیا من مدام در حال کم کردن میانگین بوده‌ام؟

چه دلیلی دارد که وقتی در معامله‌ای اشتباه کرده‌اید، مدام بر حجم آن بیفزایید؟ شما باکم کردن میانگین درواقع ریسکتان را زیاد می‌کنید، آن‌هم در معامله‌ای که تا به اکنون، انتظاراتتان را تأمین نکرده است.

• آیا من از برنامه و پلن معاملاتی‌ام پیروی کرده‌ام؟

تمامی مواردی که در بالا بدان اشاره کردم را باید در برنامه و پلن معاملاتی‌تان رعایت کنید؛ آن‌وقت، تنها کاری که می‌ماند این است که از آن پلن پیروی کنید. چرایی انتخاب قواعدتان را فراموش نکنید، به آن‌ها متعهد بمانید و زمانی را نیز به تحلیل مجدد برنامه و اجرای آن اختصاص دهید.

روند صعودی معامله‌گر

خوشبختانه اکثر معامله‌گران روند صعودی را نیز در دوره‌ی فعالیتشان تجربه خواهند کرد؛ منظورمان روندی است که سود به دست می‌آید و افزایش می‌یابد. در دوران صعود و خوب بازار، می‌توان با صرف اندک تلاشی، معاملات سود ده داشت و تریدر هم در این شرایط احساس شکست‌ناپذیری می‌کند.

 البته باید تا زمانی که چنین روندی بر بازار حاکم است از آن بهره جست؛ اما بااینکه خیلی راحت می‌توان در چنین شرایطی پشت سر هم‌سود کرد، تریدر باید به خاطر داشته باشد که این روند بالاخره یکجایی تمام می‌شود.

با طرح سؤالات زیر از خود می‌توانید پایان‌پذیر بودن دوران خوش بازار را به خودتان یادآوری کنید:

• در حال حاضر دلیل اینکه برنامه و پلن معاملاتی من خوب کار می‌کند چیست؟ آیا می‌توانم با اعمال تغییراتی، کاری کنم تا در دیگر شرایط بازار حتی بهتر از این کار کند؟

این احتمال وجود دارد که استراتژی‌های مورداستفاده با جو فعلی بازار خوب ترکیب و مچ شده باشند؛ اما این احتمال هم وجود دارد که این استراتژی‌ها را بتوان با دیگر شرایط بازار ترکیب کرد و تطبیق داد تا عملکرد آن‌ها را در آن شرایط هم بالا برد.

• بااینکه باید از دوران پررونق بازار بهره برد، آیا روند معکوس آن می‌تواند سودهای نامتجانس را از بین ببرد؟

در دوران رونق بازار به‌راحتی می‌توان ریسک بیشتری قبول کرد و به سود بیشتری هم‌دست یافت؛ اما باید مواظب احساس شکست‌ناپذیر بودن حاصل از این سودها هم باشیم چراکه وقتی‌که این روند صعودی به اتمام برسد، ممکن است همه یا بخش بزرگی از سودهای قبلی را نیز با خود ببرد.

• آیا از دستور حد ضرر استفاده می‌کنم؟

صرفاً به دلیل اینکه بسیاری از معاملاتتان سود ساخته‌اند، نمی‌توانید استفاده از حد ضرر را کنار بگذارید. همیشه باید قبل از معامله، از ریسک پیش رویتان آگاهی داشته باشید. استفاده از دستور حد ضرر درصورتی‌که سود زیادی ساخته‌اید (اما برداشت نکرده‌اید)، مفید خواهد بود؛ به‌این‌ترتیب شما می‌توانید حداقل بخشی از سودی که در طی معامله ساخته‌اید را در صورت تغییر روند بازار، حفظ و محقق کنید.

فعالانه معامله کنید یا نقد بمانید

بسیاری از تریدرهای حرفه‌ای معتقدند که دانستن اینکه چه وقتی معامله نکنید، همان فاکتوریست که معامله‌گران موفق را از معامله‌گران ناموفق جدا می‌کند.

همه می‌توانند در بازارهای صعودی و گاوی سهم بخرند و سود کنند اما فقط حرفه‌ای‌های بازار می‌دانند که چه وقت دست از معامله بکشند و از سودهایشان محافظت کنند. برای اینکه به این درجه برسید به تجربه نیاز دارید؛ البته معامله‌گران باتجربه هم گاهی اوقات اسیر جو می‌شوند، اشتباه می‌کنند و در راهی می‌افتند که منجر به از بین رفتن سودشان می‌شود.

بنابراین، همان‌طور که در سؤالات بالا دیدیم، باید برنامه و پلن معاملاتی آماده کنید و روانشناسی معاملات را هم بیاموزید و با رعایت احتیاط و در نظر گرفتن شرایط بازار معامله کنید؛ به‌این‌ترتیب، درعین‌حال که می‌توانید از فرصت‌های بازار سود کسب کنید، در صورت تغییر روند بازار هم از خودتان محافظت کرده‌اید.

درک این مسئله، فرایندی ساده و منطقی است. به‌عنوان‌مثال، اگر بازار شاهد یک رنج فشرده باشد، حتی ممکن است یک معامله‌گر روزانه (نوسان گیر) هم نتواند از آن بازار سود جوید چراکه سود حاصله در مقایسه با کارمزدها و ریسک معاملات بسیار کم است؛ بنابراین، در برخی موارد، بهتر است کناری بنشینید و به دنبال رصد فرصت‌هایی باشید که شانس و احتمال کسب سود بالاتری را برایتان فراهم می‌سازند.

نتیجه‌گیری

با نگاهی به بازار می‌توانیم زندگی پرتلاطم و درعین‌حال متفاوت معامله‌گران را درک کنیم؛ بعضی از این معامله‌گران چند حساب را می‌سوزانند تا اینکه بالاخره به نتیجه برسند درحالی‌که برخی دیگر نوسانات شدیدی را تجربه می‌کنند هیچ‌گاه به آن سودی که مدنظرشان است دست پیدا نمی‌کنند.

 برخی دیگر هم هرچه دارند از دست می‌دهند. نکته اینجاست که معامله‌گری، در هیچ برهه‌ای یک شغل راحت، بی‌دردسر و بی‌دغدغه نبوده است.

با پرسیدن سؤالات مرتبط و مؤثر از خودتان و پیروی از یک برنامه و پلن معاملاتی، می‌توانید از بسیاری از موانع به‌سلامت عبور کنید. اگر شرایط سختی را می‌گذرانید، مطمئن باشید با طراحی و اجرای یک برنامه و پلن معاملاتی دقیق می‌توانید مسیرتان به سمت کسب سود را هموارسازید.