انواع روش های سرمایه گذاری در بورس

سرمایه‌گذاری در بازار بورس برای هرکسی ممکن است جذاب باشد. همه‌ی ما در جستجوی یک طلسم شفابخش هستیم تا بلکه بتوانیم در مقابل تورم، از خودمان خودی نشان دهیم.

هرچند اغلب سرمایه‌گذاران بالاخره ضربِ شستِ این موجود بی شاخ و دم (بازار) را خواهند چشید ولی در این نوشتار تصمیم دارم انواع روش‌های سرمایه‌گذاری در بورس را برایتان شرح دهم.

پیش‌تر برایتان گفتم که از یک منظر سرمایه‌گذاران بازار به دودسته‌ی جسور و محافظه‌کار  تقسیم می‌شوند. گفتیم که برای عده‌ای سودِ تقسیمی جذابیتی ندارد. این افراد همان سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر هستند؛ درواقع این سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند خودشان سِپر به دست به مَصاف این گاوِ پیشانی‌سفید(بازار) بروند تا بلکه رگِ خوابش را به دست آورند!

این نوع رویکردِ سرمایه‌گذاری در بازار بورس را اصطلاحاً سرمایه‌گذاری مستقیم می‌نامند که می‌خواهیم در ادامه بدان بپردازیم.

سرمایه‌گذاری در بازار بورس (بدون واسطه)

هرگاه شخصی (با کسبِ مهارت یا بدون کسب مهارت) جهت انجام معاملات، مستقیماً کد بورسی دریافت کند بدان سرمایه‌گذاری در بازار بورس به روش مستقیم گفته می‌شود. درروش مستقیم، سرمایه‌گذار می‌بایست از طریق شرکت‌های کارگزاری اقدام به خرید سهام موردنظر کند.

کارگزاری‌ها، نهادهای مالی قانونی هستند که به‌عنوان واسط بین خریدار و فروشنده، زیرساخت‌های معاملاتی لازم را در اختیارمان قرار می‌دهند.

یقیناً پیش‌شرط سرمایه‌گذاری در بازار بورس به روش مستقیم، کسب دانسته‌های مالی و مهارت‌های تحلیلی است. در ادامه می‌خواهیم هفت پیش‌نیاز برای ورود به بازار بورس به روش مستقیم را برایتان شرح دهیم.

1- ریسک‌پذیری

شاید اولین و کلیدی‌ترین ویژگی سرمایه‌گذاری در بازار بورس به روش مستقیم همین برخورداری از طبع خطرپذیری باشد. موفقیت در بازار بورس نیازمند درجات بالایی از ریسک‌پذیری است. البته پرواضح است که اغلب افراد به دلیل اثرِ توهم برتری توانایی‌شان را بیش‌ازاندازه واقعی ارزیابی می‌کنند؛ اما بپذیریم یا نپذیریم، همه‌کس نمی‌توانند سرمایه‌گذاری جسورانه را پیشه کنند.

2- آشنایی با مفاهیم پایه

مطمئناً بدون قبولی در امتحان آئین‌نامه، گواهینامه‌ی رانندگی را دودستی تقدیممان نمی‌کنند! فعالیت در هر تجارتی نیازمند فراگیری اصول ابتدایی آن است. شخصی که می‌خواهد سرمایه‌گذاری در بازار بورس را مستقیماً انجام دهد باید با مفاهیم اولیه آشنا باشد. آشنایی با ادبیات اولیه ازجمله پیش‌شرط‌های سرمایه‌گذاری مستقیم در بازار بورس است.

منظور تسلط کافی به نحوه‌ی خریدوفروش سهم، آشنایی عملی با مفهوم عرضه و تقاضا، صفِ خریدوفروش، آشنایی به سودِ تقسیمی DPS، مفهوم قیمت با بازده P/E و…

3- اطلاعات مالی

هرچند دکترای اقتصاد داشتن هم، ضامن بهشت و دوزخ نیست؛ اما بدون اطلاعات مالی سهام خریدن هم به‌نوعی طبل زیر گلیم زدن است! تسلط به موضوعات مالی تا حد زیادی زحمت ما را برای تحلیل صورت‌های مالی شرکت‌ها، کم می‌کند.

4- تسلط کافی به تحلیل

شک نکنید مستقیماً وارد بازار شدن بدون تسلط بر تحلیل، دست بیخ گلوی خودتان گذاشتن است! اگر تحلیل نمی‌دانید حتی فرصت نمی‌کنید نفس راست کنید! چه برسد که بخواهید کاخِ آرزوهایتان را از بورس بسازید.

تسلط کافی به انواع روش‌های تحلیل بازار بی‌بروبرگرد جزء شروطِ لازمِ سرمایه‌گذاری مستقیم در بازار بورس است. این تحلیل‌ها عموماً شامل تحلیل تکنیکال  و تحلیل بنیادی  سهام است.

5- مهارت‌های روانی

در اینکه بازار بورس پتانسیل تبدیل پس‌اندازهایمان را به خودروی بنز کلاس اِس دارد شکی ندارم؛ اما دست‌به‌یقه شدن با این بازار مستلزم کسب مهارت‌های روان‌شناختیاست. میدانم که شاید باورش برایتان سخت باشد اما بیش از نیمی از مسیر موفقیت در معامله‌گری، مستلزمِ کسب مهارت‌های روان‌شناختی است.

6- زمان کافی

برای سرمایه‌گذاری در بازار بورس به روش مستقیم باید زمان کافی جهت تحلیل بازار در اختیار داشته باشیم. حتی اگر پیش‌نیازهای قبلی را هم طی کنیم عدم اختصاص زمان کافی برای تحلیل و انجام معاملات بازهم حکمِ کوبیدن آب در هاون را دارد!

تحلیل صورت‌های مالی شرکت‌ها، تحلیلی فنی نمودارها و ارسال دستورات شرطی خریدوفروش مطلقاً به زمان کافی نیاز دارد چراکه با یکدست نمی‌توان دو هندوانه را گرفت!

7- مدیریت فردی

اگر سرمایه‌گذاری در بازار بورس به روش مستقیم هنوز هم برایتان جذاب است اندکی صبر کنید. شما در این تجارت خودتان مدیر خودتان هستید. اگر حین رانندگی از چراغ‌قرمز عبور کنید جریمه خواهید شد؛ اما قانون اعمال جریمه در صورت عبور از چراغ‌قرمز را مجلس برایمان دیکته کرده است، دولت هم ضامن اجرا و اعمال قانون است.

در بازار بورس این ما هستیم که قانون چراغ‌قرمزها را برای خودمان تدوین می‌کنیم و بازهم این خودمان هستیم که باید از قوانینمان پیروی کنیم. البته که عبور از چراغ‌قرمز برابر است با جریمه؛ اما از خودتان سؤال کنید اگر از قوانین استراتژی معاملاتی خودتان تخطی کنید چه کسی شمارا بازخواست خواهد کرد!؟ هیچ! خودتان مدیر خودتان هستید.

راستش را بخواهیم کاری سخت‌تر از اینکه آدم خودش مدیر خودش باشد سراغ ندارم!

سرمایه‌گذاری در بازار بورس (باواسطه)

اگر هفت شرطی که پیش‌تر عنوان کردم را ندارید عقل ایجاب می‌کند قبل از اینکه حجمِ سرمایه‌ی ما مثل یک ساندویچ ژامبون تکه‌تکه شود آن را به کاردان بسپاریم؛ منظورم از شرایط عنوان‌شده، همه‌ی آن‌ها باهم است!

درواقع پیش‌شرط‌هایی که برای سرمایه‌گذاری مستقیم عنوان کردم هرکدام حکمِ یک قطعه‌ی جورچین رادارند. حتی اگر به تحلیل بازار هم مسلط شدیم شاید ازنظر روانی برای این کار ساخته نشده‌ایم. بهتر نیست قبل از انهدامِ پس‌اندازهایمان، سرمایه‌ی خود را به گروهی بسپاریم که امر خطیر معامله‌گری را انجام دهند؟ یا ترجیح می‌دهیم از هول حلیم توی دیگ بیفتیم!

سرمایه‌گذاری در بورس به روش غیرمستقیم، این امکان را فراهم می‌کند که مدیریت سرمایه‌ی خود را به افراد متخصص و باتجربه این حوزه بسپاریم. این افراد با بررسی مداومِ شرایط بازار تلاش می‌کنند بهترین تصمیمات سرمایه‌گذاری را بر روی سرمایه‌ی ما اتخاذ کنند. پر مسلم است که آن‌ها نیز هزینه‌هایی دارند و درازای خدمات خود، کارمزد مشخصی را مطالبه می‌کنند.

اما چه کسی قرار است بجای خودمان مدیریت سرمایه‌ی ما را به دست بگیرد؟ در ادامه تصمیم داریم شمارا با انواع روش‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم آشنا کنیم.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک

یکی از بهترین راه‌های سرمایه‌گذاری در بازار بورس به روش غیرمستقیم، بهره‌مندی از امکاناتِ صندوق‌های سرمایه‌گذاری است. سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها طی سال‌های گذشته به یکی از محبوب‌ترین ابزارهای سرمایه‌گذاری در جهان تبدیل‌شده است. بر اساس آمارمجموع دارایی‌های تحت مدیریت این صندوق‌ها به بیش از سی هزار میلیارد دلار رسیده است. این میزان پول قریب به نیمی از ارزش ناخالص داخلی (GDP) کل جهان است.

در ایران نیز با تصویب قانون اصلاحات بورس در سال 1384، این صندوق‌ها متولد شدند. هم‌اکنون بیش از هفت هزار میلیارد تومان در انواع مختلفِ صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک سرمایه‌گذاری شده است.

هر انتخاب مستقیم یا غیرمستقیم بودنِ سرمایه‌گذاری در بازار بورس به سرمایه‌گذار مرتبط است اما اغلب مواقع، سرمایه‌گذاران محافظه‌کار هستند که صندوق‌های مشاع را به سرمایه‌گذاری مستقیم ترجیح می‌دهند. اگر توصیه‌ی من را نیز بخواهیم می‌گویم بی‌گدار به آب نزنید چون این بازار به خیلی‌ها میدان نداده است!

پ ن: اصطلاحاً به صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، صندوق‌های مشاع گفته می‌شود

سرمایه‌گذاری در بورس از طریق سبد گردان‌ها

سبد گردان‌ها (همانند صندوق‌های مشاع) شخصیت‌های حقوقی هستند که طی قراردادی مشخص امر معامله‌گری را برای سرمایه‌گذار انجام می‌دهند. البته با این تفاوت که در این روش (برخلاف صندوق‌های مُشاع) دارایی‌های سبد سهام مستقیماً تحت تملک سرمایه‌گذار است.

در فرآیند سبد گردانی، افرادِ کارآزموده‌ی سرمایه‌گذاری به فراخور سطح ریسک‌پذیری و سرمایه‌ی هر سرمایه‌گذار، سبد اختصاصی برای وی تشکیل می‌دهند. این افراد موظف‌اند به‌طور مستمر به سرمایه‌ی ما نظارت و اعمال مدیریت کنند. آن‌ها همچنین متناسب با شرایط بازار، بهترین تصمیمات را برای به حداکثر رساندن ارزش سبدِ ما اتخاذ می‌نمایند.

تکمیلی

به دلیل طولانی شدنِ مطلب، در این جستار امکانِ بررسی همه‌ی جوانب سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری وجود ندارد. لازم است مزایا و معایب این صندوق به‌دقت موردبحث قرار گیرد تا سرمایه‌گذار باقدرت بیشتری تصمیم‌گیری کند.

مقاله‌ی بعدی رها سرمایه به ارائه توضیحات مبسوط نسبت به مزایا و معایب صندوق‌های مشاع و شرکت‌های سبد گردان خواهد پرداخت. همین‌طور انواع مختلفِ صندوق‌های مشاع را بررسی خواهیم کرد.

نتیجه‌گیری

برای سرمایه‌گذاری در بازار بورس به‌طور مستقیم، پیش‌نیازهایی لازم است. از طرفی سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس نیز برای همه جذابیت ندارد. این عدم جذابیت به دلیل ماهیت ریسک گریزی و سبکِ معاملات صندوق‌های مشاع است.

برای سرمایه‌گذارانی که روش غیرمستقیم را (البته با اعمال ریسک سلیقه‌ای) انتخاب می‌کنند، شاید شرکت‌های سبد گردان، گزینه‌ی بهتری باشد؛ اما در هر دو صورت مدیریت سرمایه ما توسط افراد خبره صورت می‌گیرد.

اگر به هر دلیلی شرایط ورود مستقیم به بورس (هفت پیش‌شرط گفته‌شده) را ندارید، اکیداً توصیه می‌کنم به یکی از روش‌های غیرمستقیم در این بازار سرمایه‌گذاری کنید. شک نکنید قدرتِ بهره‌ی مرکب (مشاهده‌ی ویدیو) می‌تواند سرمایه شمارا همانندِ اثر گلوله‌ی برفی رشد دهد.