بهترین سرمایه‌گذاری در سال ۹۷

حدس می‌زنم این روزها تبِ افزایش بی‌سابقه نرخ ارز روی کسب‌وکار شما هم بی‌تأثیر نبوده است. شاید اولین چیزی به ذهنمان بیاید این باشد که بهترین سرمایه‌گذاری در سال ۹۷ چیست؟ به‌هرحال ریال‌های بی‌جانمان روزبه‌روز ارزش خود را از دست می‌دهند؛ چنانچه خودی از خود نشان ندهیم و دست روی دست بگذاریم از این قافله افزایش قیمت‌ها و تورم فزاینده عقب خواهیم ماند. اگر به اهمیت سرمایه‌گذاری به‌جای پس‌انداز کردن پول (مخصوصاً در برهه زمانی فعلی) شک دارید توصیه می‌کنم مطلب [سرمایه‌گذاری ضرورت یا انتخاب] را مطالعه کنید. در غیر این صورت برای بررسی بهترین سرمایه‌گذاری در سال ۹۷ در این مطلب با من همراه باشید.

این مطلب را طوری نوشته‌ام که بهترین سرمایه‌گذاری در سال ۹۷ را از چهار دیدگاه بررسی می‌کند:

• سرمایه‌گذاری با هر مبلغی حتی مبالغ زیر یک‌میلیون تومان! تا چند صد میلیارد تومان!
• سود مناسب
• نقد شوندگی بالا تحت هر شرایطی
• شفافیت قانونی و برخورداری از معافیت مالیاتی

قبل از ورود مستقیم به مطلب لازم میدانم یادآوری کنم که سرمایه‌گذاری در هر حوزه‌ای نیازمند کسب مهارت و تخصص لازم در همان حوزه است.

سرمایه‌گذاری در بانک

اولین و بدیهی‌ترین مکان برای سرمایه‌گذاری بانک‌ها هستند اما به شما اطمینان می‌دهم که بهترین سرمایه‌گذاری در سال ۹۷ هر چه باشد، بانک نیست! دلیل آن نیز روش است. سود بسیار پایین‌تر نسبت به تورم است.

هرچند که سرمایه‌گذاری در بانک با هر مبلغی از چند هزار تومان به بالا مقدور است و قدرت نقد شوندگی بالایی دارد؛ اما این سناریو وقتی عاقلانه به نظر می‌رسد که بازارها در تعادل نسبی قرار دارد و خبر خاصی در کسب‌وکارها نیست. الآن ولی در سال 97 قیمت‌ها ثانیه‌ای تغییر می‌کند. قیمت سکه طلا طی شش ماه گذشته بیش از 50% رشد داشته است و نرخ دلار از زیر 5 هزار تومان به بالای 8 هزار تومان رسیده است.

با این تفاسیر اگر به دنبال بهترین سرمایه‌گذاری در سال ۹۷ هستید فکر گذاشتن پول در بانک را به‌کلی از سر بیرون کنید؛ سپرده بانکی اگرچه دارای درجه نقد شوندگی بالایی است و مکانی امن برای سرمایه‌گذاری است؛ اما ارزش‌افزوده آن بسیار کمتر از تورم واقعی جامعه است.

 چگونه به‌سرعت جلوی کاهش ارزش ریال‌هایمان را بگیریم؟ فیلم همایش: کجا سرمایه‌گذاری کنیم؟

سرمایه‌گذاری در بازار مسکن

شاید دومین مکان بدیهی برای سرمایه‌گذاری از دیدگاه اغلب افراد، خرید خانه یا زمین باشد. این البته ریشه در فرهنگ ما داشته است چراکه به دلیل تورم فراینده، قیمت املاک نیز سیر صعودی داشته است. حتماً بهتر از من میدانید که نمی‌توان با چند میلیون تومان پول خُرد در این بازار پرهیاهو سرمایه‌گذاری کرد! منظورم بازار املاک است؛ چراکه قیمت فعلی یک آپارتمان کوچک در تهران حداقل چند صد میلیون تومان است. البته اگر سرمایه مناسبی هم در اختیاردارید زیاد خوش‌بین نباشید چراکه سرمایه‌گذاری در بازار مسکن بهترین سرمایه‌گذاری در سال ۹۷ نیست! می‌پرسید چرا؟ پاسخ در قدرت خرید مردم نهفته است.

بیایید فرض کنیم سرمایه و دانش سرمایه‌گذاری کافی در این حوزه رادارید و آپارتمان مناسبی را برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کنید. ازقضا بهای آن را می‌پردازید و اکنون بر روی عملیات بازاریابی و فروش آن متمرکز می‌شوید؛ غافل از آنکه اساساً مشتری برای آن نیست چراکه قدرت خرید مردم به‌واسطه بی‌ارزش شدن مداوم ریال کاهش پیداکرده است. در این صورت می‌توان رونق بازار مسکن را بازتابی از قدرت خرید مردم دانست.

البته داستان برای املاک ارزان‌قیمت نظیر آپارتمان‌های کوچک فرق می‌کند. یک‌خانه آپارتمانی کوچک برای گرم شدن انرژی کمتری نسبت به یک‌خانه ویلایی 400 متری مصرف می‌کند؛ همین‌طور برای خنک شدن هم به انرژی کمتری نیاز دارد و البته هزینه نگهداری آن نیز کمتر است. البته اگر نسبت به ادعای بنده شک دارید کافی است نسبت آمار منازل بفروش رفته کوچک را با منازل بزرگ و مجلل مقایسه کنید تا شصتتان خبردار شود که در این آشفته‌بازار چه خبر است؛ حتماً متوجه شده‌اید که مردم ریسک گریز شده‌اند و اقتصادی‌تر فکر می‌کنند.

در ابتدای مطلب قرار شد سرمایه‌گذاری‌های مختلف را از چهار منظر موردبررسی قرار دهیم؛ یادتان هست؟ سقف و کف سرمایه‌گذاری، سود مناسب، قدرت نقد شوندگی بالا و معافیت مالیاتی. سرمایه‌گذاری در بازار مسکن در اولین گزینه نمره خوبی کسب نمی‌کند چراکه سرمایه اغلب افراد به‌زحمت به چند ده میلیون تومان می‌رسد؛ این در حالی است که برای خرید یک ملک باقیمت متوسط به چند صد میلیون تومان سرمایه نیاز است. البته اگر افاضات برخی اساتید هوش مالی اغوایتان می‌کند که با وام و بدهی سرمایه‌گذاری کنید یا بدهی خوب آن بدهی است که دیگران آن را پرداخت کنند، باید خدمتتان عرض کنم راه را از اول کج رفته‌اید! ازنظر قدرت نقد شوندگی هم سرمایه‌گذاری در مسکن نمره خوبی را کسب نمی‌کند؛ چراکه رونق آن ارتباط مستقیمی باقدرت خرید مردم و البته شرایط بازار دارد. منظورم این است که شاید همیشه بتوان یک اسکناس 100 دلاری را به پول نقد تبدیل کرد اما داستان برای مِک و املاک به‌کلی متفاوت است! در مورد معافیت مالیاتی هم خبرهای خوبی به گوش نمی‌رسد! منظورم همان خواب‌های جدیدی است که سازمان محترم امور مالیاتی برای منازل خالی از سکنه و نوساز دیده است!

هرچند سرمایه‌گذاری در املاک طرفداران و علاقه‌مندان خاص خود را دارد اما به نظرم بهترین سرمایه‌گذاری در سال ۹۷ نیست! چراکه در شرایط فعلی باید بین سرمایه‌گذاری‌های مختلف سوئیچ کرد و عدم نقد شوندگی کافی در این بخش پاسخگوی نیاز ما نیست.

سرمایه‌گذاری در طلا و سکه

مطمئنم بهتر از من مطلع هستید که قیمت طلا و سکه طی روزهای اخیر سقف‌های تاریخی جدیدی را ثبت نموده است؛ اما برای سرمایه‌گذاری در این بازار هم عجله نکنید! نه اینکه بحث طلا یا غیرازآن باشد، صحبت در مورد اصل مقوله سرمایه‌گذاری است. سرمایه‌گذاری در هر بازاری نیازمند تخصص و تجربه کافی است. بنابراین قیمت‌های فزاینده‌ی این فلز پرزرق‌وبرق نباید ما را وسوسه کند. می‌پرسید چرا؟ کافی است نگاهی به تاریخ بیندازید.منظور سال 92و 93 است که قیمت سکه از حوالی 800هزار تومان به بیش از 1.5 میلیون تومان رسید و از همان نقطه مجدداً به مرز 800 هزار تومان بازگشت! از خود سؤال کنید اگر بدون آگاهی و علم کافی روی قیمت 1.5 میلیون تومان خریده بودید چقدر باید صبر می‌کردید تا بازار آن قیمت را ببیند. هرچند به نظر شخص بنده، طلا و سکه ازجمله بهترین سرمایه‌گذاری در سال ۹۷ است اما کار راه دارد.

سرمایه‌گذاری در طلا و سکه نقد شوندگی بالایی دارد و با سرمایه‌های اندک نیز امکان‌پذیر است؛ اما کسب سود مستمر از آن مستلزم برخورداری از دانش و مهارت است که هرکسی از پس آن برنمی‌آید. صندوق‌های سرمایه‌گذاری با پشتوانه طلا همانند صندوق پشتوانه طلای لوتوس یا صندوق عیار یکی از گزینه‌های مناسب سرمایه‌گذاری طلا و سکه در سال 97 است. نیازی هم به‌صرف وقت و ترس‌ولرز ندارد چرا مدیران این صندوق‌ها افرادی خبره و دارای تجربه اقتصادی مرتبط هستند. بااین‌حال اگر شخصاً روی سرمایه‌گذاری طلا و سکه متعصب هستید، خرید گواهی سپرده کالایی سکه طلا بسیار عاقلانه‌تر از خرید سکه فیزیکی و نگهداری آن است!

سرمایه‌گذاری در بازار ارز

حدس می‌زنم افزایش قیمت ارز طی ماه‌های گذشته اغلب ما را به سرمایه‌گذاری در بازار ارز ترغیب کرده است اما باید خدمتتان عرض کنم تابه‌حال افرادی را دیده‌ایم که با سرمایه‌گذاری در این بازار به خاک سیاه نشسته‌اند! از محدودیت‌های دولت در نگهداری، خرید یا فروش ارز بگیرید تا دغدغه نگهداری و البته نوسان بشدت بالای این بازار.

نباید فراموش کنیم آنچه اکنون در تاریخ اقتصاد ایران رقم خورده است، افزایش نرخ ارز نبوده است بلکه کاهش ارزش ریال است! درست است که افزایش یا کاهش قیمت این اسکناس سبز تعداد زیادی از معادلات اقتصادی را بر هم میزند اما نوسانات غیرقابل‌پیش‌بینی آن را بشدت جدی بگیرید!

باوجودآنکه فعالیت در بازار ارز با مبالغ اندک امکان‌پذیر است اما محدودیت‌های قانونی و مالیاتی زیادی را به همراه دارد. بماند که سوددهی آن نیز در حاله ای از ابهام است؛ وقتی هر صرافی یک نرخ ارز را اعلام می‌کند! یا تفاوت‌های فاحشی بین کارمزد خریدوفروش اخذ می‌شود. به نظرم روش‌های جذاب زیادی در بازار کشورمان وجود دارد که سرمایه‌گذاری در بازار ارز بهترین سرمایه‌گذاری در سال ۹۷ نخواهد بود.

بازار خودرو

البته تخصص این‌جانب سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی است نه بازار خودرو؛ بنابراین نمی‌توانم اظهارنظر درستی در مورد آن داشته باشم. تنها چیزی که می‌توان با قاطعیت در مورد آن نظر داد این قضیه است که سرمایه‌گذاری سودمند، سرمایه‌گذاری است که بتوان فرایند آن را درک کرد. بنابراین چنانچه فعال بازار خودرو هستید و از کم و کیف آن آگاه هستید، شاید تبدیل دارایی‌های نقد به خودرو بهتر از نگهداری ریال باشد!

البته بعید میدانم سودهای نجوی و خاصی در این بازار نهفته باشد مرگ با تکیه‌بر تجربه چندساله و یا دسترسی به منابع اطلاعاتی خاص.

سرمایه‌گذاری در کسب‌وکار

حدس می‌زنم از شرایط سیاسی فعلی باخبر باشید؛ برجام رسماً توسط آمریکا به‌صورت یک‌طرفه لغو شد. بخش عمده اقتصاد ایران بر اساس فروش نفت است که به گفته‌ی مقامات آمریکایی از چند ماه دیگر فروش نفت ایران تحریم می‌شود. این اقدام دولت را با کسری شدید بودجه مواجه می‌کند. در آن هنگام تورم فزاینده‌ای سطح اقتصاد را فرا خواهد گرفت؛ طبیعتاً افزایش تورم، افزایش نرخ بانکی را به همراه خواهد داشت. مشکل آنجاست که افزایش نرخ سود بانک‌ها، هزینه قرض گرفتن پول برای شرکت‌ها را افزایش می‌دهد. در این صورت کسب‌وکارها برای دوام مجبور هستند هزینه‌های خود را کاهش دهند. اولین سناریوی پیش روی آن‌ها برای کاهش هزینه‌ها، تعدیل نیروهای کاری است. بنابراین نرخ بیکاری هم افزایش می‌یابد. طبیعتاً قدرت خرید افراد بیکار بسیار کمتر از زمانی خواهد بود که دستشان در جیب خودشان است! بنابراین بعید به نظر می‌رسد خبر خاصی در کسب‌وکارها اتفاق افتد. مضاف بر آن هیچ فرایند کارآفرینی فاقد ریسک نیست و قدرت نقد شوندگی اصل سرمایه نیز زیر سؤال است.

بر همین اساس از دیدگاه نگارنده سرمایه‌گذاری در کسب‌وکار هم بهترین سرمایه‌گذاری در سال ۹۷ نخواهد بود. هرچند هدف سرمایه‌گذاری بر روی مبالغ پس‌انداز مازاد بدون درگیر نمودن زمان اضافی است؛ بنابراین کسب‌وکار با دردسرهای مناسبی که دارد، مسیر مناسبی برای سرمایه‌گذاری موفق در سال ۹۷ نخواهد بود.

سرمایه‌گذاری در بازار طلا و ارز بهتر است یا سرمایه‌گذاری در بورس؟ فیلم همایش: کجا سرمایه‌گذاری کنیم؟ 

سرمایه‌گذاری در بورس

بخش زیادی از سرمایه شرکت‌های بورسی شامل زمین، تجهیزات، ماشین‌آلات و… است. هرگونه افزایش تورم تأثیر مستقیمی بر روی ارزش دفتری این شرکت‌ها خواهد گذاشت. بنابراین فارغ از اینکه سود ده باشند یا نباشند سهام آن‌ها در بازار بورس رشد خواهد کرد.

تعدادی از صنایع بورسی نظیر صنایع پتروشیمی یا صنایع فلزی و غذایی در شرایط فعلی رشدهای عجیب‌وغریب را تجربه خواهد کرد. بازار بورس مکانی امن برای سرمایه‌گذاری است که تمامی چهار شرط ابتدای بحث را در خود جای‌داده است.

مطابق آمار سرمایه‌گذاری در بازار بورس، پیشتاز میدان طی سال‌های قبل بوده است. بر اساس آمار منتشرشده بین سال‌های ۷۹ تا ۹۳ میانگین بازدهی بازار مسکن حدود ۲۲درصد بوده است. این میزان برای سپرده‌گذاری‌های بانکی به‌طور متوسط حدود ۱۸ درصد و برای بازار سکه طلا میانگین ۲۵ درصد است درحالی‌که میانگین بازدهی برای سرمایه‌گذاری در بورس (طی همین بازه زمانی) بیش از ۴۰ درصد بوده است.

از لحظه خروج آمریکا زا برجام شاخص کل بورس از مرز تاریخی یکصدهزار واحد نیز عبور کرد. بد نیست بدانیم که در این اوضاع نابسامان ارزی و موج تحریم‌ها، برخی از شرکت‌های معظم بورسی منفعت می‌برند!

تفاوتی نمی‌کند که یک‌صد هزار تومان سرمایه داشته باشید یا یک‌صد میلیارد تومان! چون بازار بورس امکان سرمایه‌گذاری با هر مبلغی را فراهم می‌کند. نقد شوندگی بالای این بازار برکنار سودآوری مناسب آن شاید بهترین سرمایه‌گذاری در سال ۹۷ باشد؛ چراکه میزان کارمزد و مالیات آن نیز به‌تازگی کاهش‌یافته است و مقدار آن بسیار ناچیز است.

اگر عظمتان را برای سرمایه‌گذاری در بازار بورس جزم نموده‌اید توصیه می‌کنم قبل از هر کاری گام‌های هوشمندانه ورود به بازار بورس را مطالعه نمایید.

نویسنده: ابراهیم شمسی